Бөлім - бөлім бастығынан, экоағарту жөніндегі маманнан және экскурсоводтардан тұрады. Бұл бөлім туризм және экологиялық ағарту жұмыстарын, ғылыми-танымдық және экологиялық экскурсияларды ақылы түрде жүргізуді ұйымдастырады.

Халықпен жұмыс жүргізеді, демалушыларды қабылдау мен оларға қызмет көрсетудің бағдарламасын түзеді және экомаршруттардың карта схемасына өзгерістер мен толықтырулар енгізеді. Қорық аумағына, экосоқпақтар мен табиғат бұрыштарына экскурсия жүргізеді. Тақырыптық көрмелерді, бейне материалдарды, басқа –да іс-шараларды әлеуметтік желі мен теледидар арқылы насихаттау жұмыстарын жүргізеді. Белгіленген уақыттарда бөлім жұмысы жөнінде жоспарлар түзіп, есеп беріп отырады. Күнделікті қорық режимінің сақталуына жауапты. Жоғарғы, арнаулы кәсіптік техникалық оқу орындарымен, орта білім беретін мектептермен және мекемелер мен ұжымдармен тығыз байланыста болуды қамтамасыз етеді. Жыл сайынғы «Парктер шеруі» акциясына, көгалдандыру, экскурсияға шығу, қорық жұмысын насихаттау жұмыстарына жергілікті халықты қатыстыру үшін, сабақтар, лекциялар, түсіндірме жұмыстарын жүргізуді жоспарлайды және қадағалайды. Халықпен жұмыс жүргізе отырып туризмді дамыту жөнінде ұсыныстар енгізеді. Экскурсияға шыққан азаматтарды еңбек қауіпсіздігі бойынша нұсқамадан өткізіп, олардың қауіпсіздікті сақтауын қадағалайды.

Қорықта 2 экскурсиялық соқпақ жұмыс атқарады, олар: «Хантағы-Кемпіртас» ғылыми-танымдық және «Сарыүңгір-Тектұрмас» туристік-экскурсиялық соқпақтары.

Заңды мәртебесі және құрылу тарихы

Қаратау мемлекеттік табиғи қорығы республикалық мемлекеттік мекемесі нысанынды заңды тұлға мәртебесіне ие. Қазақстан Республикасы Экология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті мемлекеттік басқару органы, сондай-ақ оған қатысты мемлекеттік мекеменің мүлкіне қатысты құқық субъектісінің функцияларын жүзеге асыратын орган болып табылады.

1981-1985 жылдар аралығында қорықтың ғылыми негіздемесін әзірлеуге бағытталған кешенді зерттеулер жүргізілді. Қаратау МӨЗ жоспарлау жобасын қайта тексеру және түзету 1998 жылы "Экопроект-лтд" ЖШС Қазақстан Республикасы Экология және биоресурстар министрлігінің тапсырмасы бойынша жүргізілді.

2002 жылы Батыс Тянь-шань аймағының солтүстік-батыс бөлігінің биоалуантүрлілігін сақтау жөніндегі Жаһандық Экологиялық Қордың (ГЭФ/БҰҰДБ) Орталық Азия трансшекаралық жобасына, Қаратау қорығын құру үшін Сырдариялық-Қаратау жоталарының төмен таулы-орта таулы жүйесіне қосу туралы шешім қабылданды.

Қорық "Қаратау мемлекеттік табиғи қорығы" мемлекеттік мекемесін құру туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2004 жылғы 1 наурыздағы № 249 қаулысымен ұйымдастырылды.

Қаратау қорығының құрылу мақсаты

Қаратау мемлекеттік табиғи қорығы Қаратау арқарының популяциясын және Сырдариялық-Қаратауының орталық бөлігіндегі өсімдіктердің таркөлемді эндемдік түрлерін сақтау мақсатында құрылған. Сырдариялық Қаратау өсімдік жамылғысының ерекшелігіне, өсімдіктер мен жануарлардың эндемді, сирек кездесетін түрлерінің көптігіне байланысты Қазақстанның ең қызықты және бірегей аудандарының бірі ретінде бұрыннан белгілі болған. Ежелгі Жерорта теңізі ландшафттарының таралуы бар бұл таулы елде ерекше компоненттері, ерекше флористикалық-фауналық құрамы және ценотикалық әртүрлілігі бар табиғи экожүйелердің өзіндік жиынтығы бар, тек Қаратауда арқардың түрастысының бірі - Қаратау арқарының сирек кездесетін және жойылып бара жатқан популяциясы бар. Қорық құрылғанға дейін Қаратау арқары жойылып кетудің шегінде болды.

Қаратау жотасының бірегей табиғи кешендерін қорғау және табиғи молықтырудағы жоғары жетістіктердің, сондай-ақ бірегейлігін, репрезентативтілігін және экологиялық маңыздылығын мойындаудың нәтижесінде 2017 жылғы 14 маусымда Халықаралық үйлестіру кеңесінің 29-шы сессиясында ЮНЕСКО-ның «Адам және биосфера» бағдарламасына сәйкес Қаратау қорығы ЮНЕСКО-ның биосфералық резерваты ретінде халықаралық статусына ие болды.

Қаратау МТҚ-ның орналасқан жері. Қаратау МТҚ Батыс Тянь–Шаньның солтүстік-батыс мүйізі болып табылатын Қаратау жотасының орталық бөлігінде орналасқан. Әкімшілік жағынан қорық Түркістан облысында, Түркістан қаласы қалалық әкімшілігінің аумағында орналасқан. Қаратау таулары Мойынқұм, Қызылқұм, Бетпақ Дала шөлдерімен шектеседі.

Қорықтың орталық ғимараты Түркістан қаласынан 26 шақырым жерде, Кентау қаласында орналасқан. Кентау және Түркістан қалалары автомобиль жолымен байланысты. Кеңсені аудан және облыс орталықтарымен жергілікті маңызы бар асфальтталған жол байланыстырады.

Қорық. Қорықтың ауданы 34300 га. Қорық 2 учаскеден тұрады: Танбалытас және Бессаз. Қорғау аймағының ауданы - 17490 га, резервтік жерлердің ауданы-5700 га.

Қорықтың физикалық-географиялық сипаттамасы

Климаты. Қаратау жотасының климаты тұтастай алғанда күрт континенталды, құрғақ, таулардың тереңдігінде жұмсартылған, ауа температурасының тәуліктік және маусымдық ауытқулары үлкен. Бұл жағдайда климат түзетін факторлардың жиынтығы бұлтсыз күндер көп болатын ыстық, құрғақ ауа-райының басым болуына әкеледі. Температураның абсолютті минимумы – солтүстік бөлігінде -30 ⁰С (Сызған) және оңтүстік бөлігінде –35⁰С (Хантағы, Біресік) жетеді. Шілде-тамыз айларында жазғы температураның абсолютті максимумдары тау асты жазықтарында + 42⁰С, + 45⁰С, кейде + 48⁰С дейін жетеді. Көктем жылы, өте ылғалды, жазы өте құрғақ, орташа ыстық және ұзақ, күз жылы және орташа құрғақ, қысы ылғалды, суық орташа қысқа және орташа. Оңтүстік макросклон мен солтүстіктің макросклонның климаттық жағдайлары мен температуралық режимдерінде, яғни Таңбалытас пен Бессаз учаскелері арасында айырмашылық бар. Созақ ауданының климаты қатал, қысы суық.

Рельеф. Қаратау тау жүйесі 420 км-ге созылады және Тянь-Шань тауының солтүстік-батыс бөлігі болып табылады. Қаратау өңірінің оңтүстіктен солтүстікке қарай едәуір созылуына, оның екі күрт әр түрлі шөлді аумақтар – Сырдария-Қызылқұм және Бетпақдала-Мойынқұмқұм арасындағы шекаралық жағдайына, сондай-ақ оның әртүрлі учаскелерінің жақын маңдағы немесе батыс Тянь-Шань биік тауларынан едәуір қашықтықта орналасуына байланысты Қаратаудың учаскелері бір-бірінен және өсімдіктер қауымдастығының жиынтығынан, тіпті тік зоналық сызбалардан айтарлықтай ерекшеленеді.

Мыңжылқы тауының аймағындағы ең биік нүкте-Бессаз шыңы теңіз деңгейінен 2176 м биіктікте орналасқан, ең төменгі нүкте тау етектерінде 350-500 м (теңіз деңгейінен 700 м биіктікте) белгіленген. Солтүстік және Оңтүстік макросклондар жақсы ажыратылған.

Геология. Сырдария Қаратауы - аласа таулар жүйесі, олар жиі бөлініп, бөлшектенеді. Қаратау таулары негізінен кембрийге дейінгі және палеозой шөгінділерінен, ал оның етектері палеоген және неоген шөгінділерінен тұрады. Қаратауда Орталық Азиядағы ең көне Кембрий тақтатас формациялары келтірілген. Қорық аумағында пайдалы қазбалар кен орындары жоқ.

Топырақ. Аймақтың топырақ жамылғысы әртүрлі. Орталық Қаратауды қоршап тұрған тау етектеріндегі тегістіктерде оңтүстік–батысынан солтүстік сарғыш түсті сұр топырақты, ал оңтүстікке қарай оңтүстіктік сұр топыраққа ауысады. Қаратау тауында таулық, кәдімгі сұр топырақ кең таралған, ал жоғарғы гипсометриялық деңгейде таулық ашық қызғылт және қою қызғылт топырақтары таралған.

Гидрологиясы

Жотаның солтүстік-шығыс баурайы тік әрі енсіз, оңтүстік батысы жайпақ әрі енді, бір-біріне параллель, бір-бірінен ара қашықтары 5-6 км болатын, негізгі бағыттары солтүстік-шығыстан оңтүстік-батысқа қараған өзен аңғарларымен тілімделген. Оңтүстік-батыс баурайларының еңістігі-8⁰, солтүстік-шығысынікі 30⁰. Өзен аңғарлары аллювиалды тұнба қабаттарымен толған. Қаратау жотасында орман алқаптары толығымен жоқ, тек өзен аңғарларының тау ішіндегі бөлігі мен таудың солтүстік баурайларында бұталар мен ұсақ ағашты ормандар таралған.

Сырдарья өзенінің бассейніне жататын Байылдыр, Біресік, Хантағы өзендері қорықтың негізгі су жүйелері болып саналады. Бұлардан басқа қорық аумағында Балтабай, Жыңғылшық, Балаөзен, Қараөзен, Түйетас, Құрсай, Талдыбұлақ сияқты кіші өзендер бар. Бірақ, бұл өзеншелердің суы уақытша ғана болады. Негізінен суы жерге сіңіп, буланып кетеді. Тек тау ішіндегі бөлігінде ғана, бұлақ көздері бар жерлерде суы сақталады.

Мемлекеттік табиғи-қорық қорының бірегей объектілеріне Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 18 қарашадағы № 1212 қаулысымен бекітілген Қаратау қорығының аумағында орналасқан Келіншектау, Мыңжылқы тауы, Аққұз үстірті, Жылағаната үңгірі, Балағайып үңгірі, Бестоғай шатқалындығы үңгір, Шарқойлы үңгірі, Қазанбұлақ бұлағы, Тастыңбауы шатқалы жатады.

Тарихи-мәдени мұра нысандарына: Таңбалытас, Тасшарбақ, Қызылшүнейік, мықтар қорымы, Арланды үңгірі, Бабалы сарқырамасы, Шайтантас, Тектұрмас I, Тектұрмас II жатады.

Положение

Ереже

404

Страница не найдена

Размеры тарифов за услуги, предоставляемые республиканским государственным учреждением "Каратауский государственный природный заповедник" Комитета лесного хозяйства и животного мира Министерства экологии и природных ресурсов Республики Казахстан

№	Наименование предоставляемых услуг	Месячный расчетный показатель
1	2	3
1	Услуги по санитарной очистке и благоустройству территорий для физических лиц из расчета на одного человека в сутки	0,2
2	Предоставление палаточных лагерей или мест для их размещения на сутки	0,3
3	Предоставление услуг при посещении и изучении объектов государственного природного-заповедного фонда, природного и историко-культурного наследия в сутки на 1 (одну) группу в количестве до 20 человек: 1) экскурсовода; 2) инспектора-проводника	0,2 0,3
4	Предоставление услуг переводчика при посещении и изучении объектов государственного природно-заповедного фонда, природного и историко-культурного наследия за один час на одну группу в количестве до двадцати человек	0,3
5	Предоставление транспортных (колесного трактора) услуг с прицепом (без учета горюче-смазочных материалов) из расчета на один час	0,6
6	Предоставление транспортных (гусеничного трактора) услуг (без учета горюче-смазочных материалов) из расчета на один час	0,8
7	Предоставление транспортных (легкового автомобиля) услуг (без учета горюче-смазочных материалов) из расчета на один час	0,4
8	Предоставление гостиничных номеров из расчета на одного человека в сутки	0,8
9	Услуги по проведению кино-, видео- и фотосъемки при посещении и изучении объектов государственного природно-заповедного фонда, природного и историко-культурного наследия, музеев природы и живых уголков: 1) кино, видео 2) фото	3,3 1,6
10	За въезд мотоциклов, мопедов, квадроциклов	0,4
11	За въезд легковых автомобилей	0,7
12	За въезд микроавтобусов до 16 мест и грузовых автомобилей	2,5
13	За въезд автобусов до 32 мест	5
14	За въезд автобусов свыше 32 мест	7

Қазақстан Республикасы Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитетінің «Қаратау мемлекеттік табиғи қорығың республикалық мемлекеттік мекемесі ұсынатын қызметтер үшін тарифтердің мөлшері.

р/с №	Көрсетілетін қызметтердің атауы	Айлық есептік көрсеткіш
1	2	3
1	Тәулігіне бір адамға шаққанда жеке тұлғалар үшін аумақтарды санитарлық тазалау және абаттандыру жөніндегі қызметтер көрсету	786,4 0,2
2	Шатырлы лагерьлер немесе оларды орналастыру орнын ұсыну, бір тәулікке	1179,6 0,3
3	Мемлекеттік табиғи-қорық қоры, табиғи және тарихи-мәдени мұра объектілерінде болу және оларды зерделеу кезінде мынадай қызметтер ұсыну, жиырма адамға дейінгі бір топқа тәулігіне: 1) экскурсия жүргізуші 2) инспектор- жолсерік	786,4 1179,6 0,2 0,3
4	Мемлекеттік табиғи-қорық қоры, табиғи және тарихи-мәдени мұра объектілерінде болу және оларды зерделеу кезінде аудармашы қызметтерін ұсыну, жиырма адамға дейінгі бір топқа бір сағатқа	1179,6 0,3
5	Көлiк (тіркемесі бар доңғалақты трактор) қызметтерiн ұсыну (жанар-жағармай материалдарын есептемегенде), бір сағатқа шаққанда	2359,2 0,6
6	Көлiк (шынжыр табанды трактор) қызметтерiн ұсыну (жанар-жағармай материалдарын есептемегенде) бір сағатқа шаққанда	3145,6 0,8
7	Көлiк (жеңіл көлiк) қызметтерін ұсыну (жанар-жағармай материалдарын есептемегенде) бір сағатқа шаққанда	1572,8 0,4
8	Қонақүй нөмірлерін ұсыну, бір адамға тәулігіне шаққанда	0,8-3145,6
9	Табиғи-қорық қоры, табиғи және мәдени мұра объектілерінде, табиғат мұражайлары мен жанды мүйістерде болу және оларды зерделеу кезінде кино, бейне және фототүсірілім жүргізу қызметтер бір тәулікке шаққанда: 1) кино, бейне 2) фото	12975,6 6291,2 3,3 1,6
10	Мотоциклдер, мопедтер, квадроциклдер кірген үшін	0,4-1572,8
11	Жеңіл көлік кірген үшін	0,7-2752,4
12	Орын саны 16-ға дейінгі шағын автобустар мен жүк көліктер кірген үшін	9830 2,5
13	Орын саны 32-ге дейінгі автобустар кірген үшін	5- 19660
14	Орын саны 32-ден жоғары автобустар кірген үшін	7-27524

Охрана природных комплексов и биологического разнообразия осуществляется службой охраны природных комплексов и объектов в количестве 21 человек, из них 16 человек – инспектора - государственные инспектора, 1 начальник отдела - старший государственный инспектор, 3 инспектора - охотоведы, начальники Сузакского, Туркестанского и Каргалинского участков и 1 инспектор радиосвязи.

Основные цели и задачи природоохранной деятельности заповедника сопряжены, прежде всего, с обеспечением сохранения и защиты типичных мест обитания редких, эндемичных видов флоры и фауны, их генетических ресурсов, уникальных типов растительности и экосистем с сохранением всех элементов природной среды.

Служба охраны природных комплексов заповедника ежегодно проводятся от 145 до 160 плановых и внеплановых рейдов, ежеквартальные плановые рейды - совместно с работниками ГОВД г. Кентау, РОВД Сузакского и Туркестанского районов. Для борьбы с браконьерством составлен план взаимодействия с областной территориальной инспекцией Туркестанской области, ГОВД г. Кентау и РОВД Сузакского района. Имеется договор со службой ЧС города. В охотничий сезон ежемесячно проводятся рейдовые работы с участковыми инспекторами местного ГОВД.

Для работы службы охраны Каратауского ГПЗ в охранной зоне имеются 7 кордонов. Установлена радиостанция, госинспекторы снабжены средствами мобильной связи и необходимым материально-техническим оборудованием, обмундированием, автотранспортом и гужевым транспортом.

На период пожароопасного сезона ежегодно с 1 апреля по 01 ноября (7 месяцев) из числа сотрудников создаются 8 групп по тушению пожаров в составе 6-10 человек (сезонных пожарных сторожа). Группы предназначены для участия в тушении пожаров, как на территории заповедника, так и в непосредственной близости от границ заповедника. В пожароопасный период сотрудники заповедника осуществляют круглосуточное дежурство в центральной усадьбе. Основными средствами тушения пожаров являются пожарная машина, ранцевые опрыскиватели, хлопушки, на кордонах установлены противопожарные щиты с огнетушителями, баграми, песком и ведрами. Для наблюдения пожаров установлены 4 пожарные вышки.

Регулярно проводится патрулирование оперативной группы инспекторского состава ГПЗ по борьбе с нарушениями режима ООПТ. Во время рейдов в пожароопасный период проводится разьяснительные работы по соблюдению противопожарной безопасности среди местного населения и близ расположенных к заповеднику крестьянских хозяйств. Работа отдела охраны осуществляется по годовому плану работы. Ежедневно гос. инспектора обходят закрепленные за ними обходы. Совместно с научными сотрудниками два раза в год осенью и весной гос. инспектора проводят биотехнические мероприятия В соответствии с инструкцией по проведению учетов видов животных на территории Республики Казахстан в заповеднике два раза в год весной и осенью проводится учет животных совместно с сотрудниками территориальной инспекции и сотрудниками Охотзоопром. Гос. инспектора имеют дневники, куда ежедневно вносят сведения о выполненной работе, фенологические наблюдения по методике Летописи природы и сдают сведения в отдел науки заповедника.